و با هدف جابجایی آسان و آزادانه مسافران در سراسر اروپا طراحی و به مورد اجرا درآمد، تقریبا بیشتر کشورهای اصلی اروپا به جز انگلستان به دلیل امتیازات این نوع ویزا با اندکی تاخیر به آن پیوسته‌اند و آخرین عضو آن کشور سویس بود که با مدت‌ها تاخیر سرانجام در سال 2009 به این سیستم پیوست.
به گزارش CHN، کشور سوییس در سال 2005 برای پیوستن به کشورهای عضو منطقه معاف از گذرنامه موسوم به شنگن رفراندوم عمومی برگزار کرده بود و اکنون با قبول شرایط امنیتی موردنیاز به 24 کشور عضو منطقه بدون مرز شینگن پیوسته است که به معنی تامین امکان سفر برای تمام مسافران در مرزهای اروپایی است.
توافق نامه یا ویزای شینگن امروزه صرف نظر از اروپا دراصطلاح به نوعی سیستم ویزای واحد در مناطق جغرافیایی خاصی اتلاق می شود که به منظور گردشگری به دارندگان آن اجازه می دهد در کشورهای عضو پیمان برای مدتی محدود مسافرت کنند و دوباره به کشور خود بازگردند.
فرد دارای این گذرنامه اجازه دارد تا مدتی که گذرنامه اش اعتبار دارد، به هر کشوری در داخل محدوده مهاجرتی قراداد مسافرت کند و از این طریق توریست ها از برخی موانع دشوار و بازدارنده نظیر کنترل بازرسی مرزی و کنترل گمرکی معاف می‌شوند.
در عین حال طبق مقررات دارنده این نوع ویزا می‌توانند در اجلاس ها شرکت کنند و درفعالیت های تبلیغاتی مشارکت کنند اما هرگونه اشتغال به کار ویا استخدام در آن کشورها را ندارند.
این نوع توافق نامه هم اکنون به دلیل مزایای جانبی که داشته در بیشتر کشورهای جهان به عنوان یک راهکار موثر در توسعه و تشویق سرمایه گذاری ها، تسهیل و افزایش مبادلات تجاری و بالاخره رشد و توسعه توریسم و صنایع وابسته به آن توجه مقامات کشورهای مختلف را از جمله در کشورهای منطقه خاورمیانه هم جلب کرده است.
شاید جدید ترین مورد آن تصمیم و مذاکرات کشورهای عضو اتحادیه آ . سه . آن باشد که طبق آن اتحادیه کشورهای آسیای جنوب شرقی «آ سه آن» طبق طرح مشترکی تصمیم گرفته اند که سیاست صدور ویزای واحد برای هر توریست به منظور افزایش تعداد توریست ها و ارتقای خدمات توریستی در منطقه و کشورهای عضو این سازمان به اجرا درآید.
دراین طرح پیش بینی شده است که با اجرای سیستم صدور ویزای واحد و اعمال روند واحدی در صدور ویزا برای مقاصد توریستی مختلف در منطقه ، شاهد توسعه استانداردهای توریستی در مجموعه کشورهای عضو شده و امکان اشتغال در صنعت توریسم را در هریک از کشورهای عضو این سازمان تسهیل کند.
با اجرای این طرح هر توریست تنها کافی است برای یک ویزا درخواست کند و درصورت صدور ویزا هر توریست قادر خواهد بود ازتمام کشورهای عضو آ س آن دیدن کند.
کشورهای آ سه آن همچنین در تلاش برای حرکت به سوی کاربرد سیاست آسمان باز در حمل و نقل هوایی منطقه هستند که قرار است تا سال 2015 به مرحله اجرا درآید.
اتحادیه آ.سه.آن به موازات نزدیک شدن به پایان قرن بیستم و همزمان با گسترش اعضای آن به 10 کشور، رویکرد خود را از سیاست‌های امنیتی به سیاست‌های اقتصادی تبدیل کرده است و طرح‌هایی نظیر ویزای واحد یا آسمان واحد نشان‌گر اهمیت این رویکردها در جهت گیری های سیاسی و بین‌المللی و منطقه‌ای است.
اما این موضوع به کشورهای اروپایی و آسیایی که عمدتا توریسم پر رونقی دارند، محدود نمی‌شود و اخیرا درکشورهای منطقه خاورمیانه نیز شاهد تحولات و تحرکات کمابیش گسترده‌ای بوده‌ایم.
سپتامبر سال 2009 کشورهای سوریه و ترکیه نیز اعلام کردند که محدودیت های قانونی برای صدور ویزا برای شهروندان و توریست‌های دو کشور حذف می شود و طبق موافقت نامه رسمی که میان مقامات دو کشور به امضا رسید، شهروندان دو کشور ازا ین پس می توانند بدون ویزا به کشورهای یکدیگر سفر کنند. وزیر امور خارجه ترکیه همان زمان اعلام کرده بود که کشورش در صدد ایجاد وحدت رویه در کل منطقه خاورمیانه است و اعمال این قبیل سیاست‌ها کمک مهمی برای افزایش سرمایه گذاری و رشد توریسم و مبادلات تجاری میان کشورهاست.
کشور ترکیه به ویژه که یکی از قوی ترین و پر رونق ترین صنعت‌های گردشگری را در کل منطقه دارد و اخیرا تمامی کشورهای خاورمیانه را پشت سر گذاشته ، قراردادهای مشترکی با دیگر کشورهای منطقه نظیر عراق و همچنین کشور روسیه بسته است که طبق آن شهروندان دو کشور می‌توانند کاملا آزادانه و مطابق قراردادهای ویزای آزاد به کشورهای یکدیگر سفر کنند.
کشور ترکیه که بشدت در پی جلب موافقت اتحادیه اروپا برای پیوستن ترکیه به ویزای شینگن است طبق آخرین و جدیدترین خبرها آعلام کرد که سیستم بدون ویزا برای توریست های ترک روسی به اجرا در می آید که طبق آن شهروندان روسیه و ترکیه اجازه دارند بدون ویزا به دو کشور سفر کنند.
ما ایران نیز دراین میان که بیشترین میزان ارسال توریست را به سه کشور ترکیه، عراق و سوریه دارد، خواستار آن شده است که طبق تفاهم‌نامه مشترکی به سه کشور عراق و سوریه و ترکیه بپیوندد. طرحی که با توجه به حجم بالای توریست ارسالی ایران به این کشورها بی شک سیل چند برابری توریست‌های ایرانی را با توجه به حذف موانع ویزا و گمرک و ... بیش از پیش روانه این سه کشور خواهد کرد.
توریست های ایرانی که عمدتا در شرایط نامناسب اقامتگاهی و خدمات توریستی به ویژه دو کشور عراق و سوریه همچنان به سفر خود ادامه می دهند و به گفته مقامات گردشگری عراق به ستون فقرات توریسم عراق مبدل شده اند. هرچند که در مقابل تعداد توریست ترک و عراقی و سوری به ویژه توریست های ثروتمندی که قادر به تزریق پول به صنعت گردشگری ایران باشند بسیار اندک و انگشت شمار است که عمدتا شامل گروه اندکی از توریست های کم درآمد عراقی و سوری است.
در این میان کشورهای عرب نیز طی سال های اخیر تلاش های گسترده ای را برای اعمال سیاست های مشابهی برای رفع یا کاهش موانع و محدودیت های صدور ویزا برای توریست ها برداشته اند. کشور عربستان سعودی که از محل مراسم حج یکی از بزرگترین مراکز توریسم مذهبی جهان است بشدت در تلاش است در راستای سیاست های عدم وابستگی به نفت و توسعه صنعت توریسم دیگر بخش های توریسم را در این کشور توسعه دهد.
کمیسیون توریسم و آثار باستانی عربستان ازاوایل سال 2009 به رغم محدودیت های سنتی و سیاسی و اجتماعی دراین کشور اعلام کرد که طبق برنامه ریزی های و سیاست های جدید اتخاذ شده از سوی مقامات توریسم این کشور، از این پس ویزای توریستی دسته جمعی برای مسافران غیر عرب این کشور صادر می شود.
طبق این تصمیم هم اکنون صدور ویزا برای گروه های مختلف توریستی که به قصد بازدید ازاین کشور به عربستان سفر می‌کنند آغاز شده است.
اعمال این مقررات جدید در صدور ویزا هم اکنون شهروندان 65 کشور غیر عرب را دربر می گیرد و گروه های متشکل از چهار توریست به بالا می توانند برای این نوع ویزا درخواست بدهند..
طبق این گزارش هرچند این امتیازات شامل توریست‌های کشورهای عربی نمی‌شود اما درآینده بسیار نزدیک این امر در این کشورها نیز به مورد اجرا در می‌آید
با نگاهی کلی به سیاست های جاری در زمینه مقررات صدور ویزا در سطح جهانی می توان دریافت این مسئله صرفا در کشورهای آسیا و اروپا و یا منطقه خاورمیانه محدود نمی شود بلکه ظاهرا تجربه ای است که دستاوردهای موفق آن در کشورهای عضو اتحادیه اروپا توجه مقامات کشورهای مختلف را در سرتاسر جهان به این اقدامات جهت آسان سازی تسهیلات سفر و صدور ویزا برای توریست ها بخود جلب کرده است.
به عنوان نمونه سال گذشته فوریه 2010 اتحادیه شرق آفریقا نیز طی تلاش های گسترده ای اعلام کرد که به منظورتوسعه توریسم دردصد تلاش برای اجرای سیستم ویزای واحد برای توریست های منطقه شرق افریقاست که درصورت توافق کشورهای عضو این اتحادیه که شامل تانزانیا، اوگاندا و کنیا، رواندا و برونئی است، این طرح به اجرا در خواهد آمد.
